alman matematikçi emanuel lasker tarafından kullanılan bir satranç terimidir. bütün dillere aynen bu şekilde geçmiştir. satrançta hamle yapmamak ya da sıranı vermek diye bir şey yoktur. oyun öyle bir duruma gelir ki sıra sende olduğu zaman hiçbir şey yapamazsın, yapsan da mat olursun. işte bu duruma zugzwang nedir.
bu resim ile demek istediğimi çok daha iyi bir şekilde anlayacaksınız. (oynama sırası siyahta)
